Çayın Sağlık Faydaları
Dünya üzerinde sudan sonra en fazla tüketilen içecek olan çay, sadece popüler değil aynı zamanda sağlıklı bir içecektir. Kafein seviyesi kahveden daha azdır. Düşük kafein seviyesinin yanında ciddi anlamda antioksidan barındırır.
Serbest Radikal Nedir?
Antioksidanın ne olduğunu ve ne işe yaradığını anlamak için serbest radikallerin ne olduğunu bilmek gerek. Serbest radikaller, genellikle bir elektronunu kaybetmiş oksijen atomu içeren moleküllerdir. Bu durum onları kararsız (reaktif) bir hale getirir. Komşu moleküllerin elektronlarına hırslı bir şekilde göz dikmeye başlarlar. Elektron çalmak suretiyle bedende faaliyet gösteren teröristler haline gelebilirler. DNA’ya hücum edebilirler ve fonksiyon bozukluğu, mutasyon ve kansere yol açarlar. Enzimlere ve proteinlere saldırarak normal hücresel faaliyetleri bozabilirler. Kan damarlarımızı döşeyen hücrelerin zarlarında meydana gelen bu tür bir tahribat, atardamarların sertleşmesine, kalınlaşmasına ve nihayet kalp krizi ve felçlere yol açabilir. Serbest radikallerin kolajendeki proteine saldırması, protein molekülleri arasında çapraz bağlar oluşmasına ve dokularda sertliklere neden olur.
Antioksidanlar Serbest Radikaller ile Nasıl Mücadele Ederler?
Antioksidanlar temel olarak oksidasyonu önlerler. Vücudumuzda olan oksidasyon temel olarak hücre zarlarının, yağ, protein ve DNA yapısının bozulması anlamına gelir. Yani antioksidanlar, serbest radikallerin oluşması için oluşan şartları ortadan kaldırırlar.
Metabolizmamız şehir hayatının temposu ve beslenme alışkanlıkları sonucu ortaya çıkan serbest radikaller ile mücadele eder, ancak yardıma ihtiyaç duyduğunda antioksidan zengin yiyecek ve içecekler ile desteklersek serbest radikaller ile savaşı kazanma şansımız artar.
Çaydaki Antioksidanlar
Çay, tüm çeşitleri ile aynı bitkiden, Camellia Sinensis’den elde edilmektedir. Çayın renk, tat vs gibi çeşitlenmesi üretim ile sağlanmaktadır. Siyah çay fermente bir çaydır, Yeşil Çay fermente değildir. Oolong ise yarı fermentedir. Camellia Sinensis’de yani Çay bitkisinde olan antioksidan maddeler Flavonoidlerdir.
Kateshinler (Cateshins) ve Theaflavinler
Kateshinler, çayda bulunan flavonoidlerin bir çeşididir. Yeşil çayda 6 çeşit kateshin bulunur. Bunlar kateshin, gallocatechin, epicatechin, epigallcatechin, epicatechingallate ve belki de en önemlisi epigallocatechin gallate (EGCg veya EGCG) dir.
Siyah çay ve Oolong çaylarının üretiminde fermantasyon sırasında kateshinler theaflavinlere dönüşür. Theaflavinler de antioksidan özellik taşırlar.
Özetle
Çay, dünyadaki en demokratik, en mistik ve en faydalı içeceklerden biridir. Sağlığınıza da ruhunuza da iyi gelir. Yeter ki iyi çayı, iyi demleyip, iyi insanlar ile beraber için.
Muhabbetle,
Lazika