Sindirim: Vücudumuzun Temel İşleyişi

Sindirim! Aslında onu "sin-di-rim" diye ayırsak daha doğru olur. Çünkü mesele, tek bir kelimeden çok daha fazlası..

Vücudumuzun aldığı besinleri enerjiye ve yapı taşlarına dönüştürme süreci olan sindirim, oldukça karmaşık ve hayati bir işleyiştir. Bu süreç ağızda başlar, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak boyunca devam eder ve anüste son bulur. Yediklerimiz ağzımıza girdiği andan itibaren ortalama 8 saat içinde kolona ulaşır ve sağlıklı bir sindirim sisteminde tamamen vücuttan atılması yaklaşık 36 saat sürer. Eğer bağırsak hareketlerin düzenliyse ve dışkı kıvamı normalse, 36 saat sindirim için ideal bir süredir. Sindirimin yavaşlaması kabızlığa, hızlanması ise ishale sebep olabilir.

Sindirim Bozulduğunda Ne Olur?

Sağlıklı bir sindirim sistemine sahip olmak yaşam kalitesini büyük ölçüde artırırken, sindirim sorunları hayatımızı zorlaştırabilir. En yaygın sindirim rahatsızlıkları şunlardır:

• Şişkinlik ve gaz
• Hazımsızlık
• Karın ağrısı
• Kabızlık
• İshal

Peki, sindirimi sağlıklı tutmanın yolları nelerdir?

İyi Bir Sindirim İçin Neler Yapılmalı?

• Doğal ve İşlenmemiş Gıdalar Tüketin: İşlenmiş ve hazır gıdalar sindirim sistemini zorlar. Sindirim sorunları yaşadığımızda bu gıdaların ne kadar zararlı olduğunu daha iyi fark ederiz.
• Kimyasallardan ve Tarım İlaçlarından Kaçının: Günümüzde nüfusun artmasıyla birlikte hızlı ve yoğun tarım üretimi, kimyasal kullanımını artırmıştır. Ne kadar doğal beslenmeye çalışsak da toprak kalitesinin düşmesi nedeniyle bazı vitamin ve mineralleri takviye olarak almak zorunda kalabiliyoruz.
• Yiyecekleri Doğru Şekilde Yıkayın: Sebze ve meyveleri yıkarken doğrudan sirkeli suya koymak yaygın bir yanlıştır. Önce karbonatlı suda bekletmek, ardından sirkeli suya almak tarım ilacı kalıntılarını azaltmanın en etkili yoludur. Daha sonrasın böceklenmeyi önlemek için sirkeli suda bekletebilirsiniz.
• Doğru Beslenme Modelini Seçin: Uzmanların en sağlıklı bulduğu beslenme modeli Akdeniz diyetidir. Akdeniz diyeti, çeşitli sebzeler, meyveler, sağlıklı yağlar ve tam tahıllar içermesiyle bilinir ve uzun vadede sindirim sistemini destekler. 
• Mikrobiyota Çeşitliliğine Önem Verin: Bağırsaklarımızdaki yararlı bakterilerin dengesi sağlıklı bir sindirim için kritik öneme sahiptir. Renkli sebzeler ve meyveler tüketerek farklı besin öğelerinden maksimum fayda sağlayabilirsiniz. Yoğurt ve kefir gibi prebiyotik ve probiyotik bakteri içeren besinler doğru üretilmediğinde kötü bakteri oluşumuna neden olabilir bu nedenle çok dikkatli bir şekilde ve steril ortamlarda üretilmelidirler.
• Bağırsak Sağlığına Önem Verin: Vücudumuzun merkezi aslında bağırsaklardır. Hatta mutluluğun formülü bağırsak sağlığıdır! Sindirim sisteminin düzgün çalışmaması bağışıklık sisteminden ruh haline kadar pek çok alanı olumsuz etkileyebilir.

Sindirim Süreci ve Öğün Aralıkları

Bağırsaklarımız kendini 4 günde bir yeniler. Kötü bir şey tükettiğinizde vücuttan tamamen atılması bu süreyi bulur. Normal bir sindirim sürecinde bir besin, mideden kalın bağırsağa yaklaşık 8 saatte geçerken, vücuttan dışarı atılması 36 saat sürer. Eğer bağırsak hareketlerin düzenliyse ve dışkı kıvamı normalse, 36 saat sindirim için ideal bir süredir.

Öğün aralıkları da sindirimi doğrudan etkiler. Her öğünde kan şekeri yükseldiği için uzmanlar en az 5 saat, mümkünse 8 saat ara vermeyi önerir. Böylece vücut sürekli sindirimle uğraşmak yerine dinlenme fırsatı bulur.

Sindirim İçin Doğal Destekler

• Tıbbi nane çayı, bağırsak rahatsızlıkları yaşayanlar için özellikle huzursuz bağırsak sendromu (IBS) hastalarına önerilir.Yemek sonrası sindirimi yatıştırır.
• Zencefil çayı, mideyi rahatlatır ve sindirimi destekler. Hafif derecede kan sulandırıcı etkisi de olabileceği için mutlaka normal bir dozda tüketilmeli.
• Prebiyotikler, probiyotikler ve lifli besinler, bağırsak mikrobiyotasını güçlendirerek sindirimi iyileştirir.

Sindirim sağlığının kıymeti, sindirim sorunları yaşamaya başlamadan pek bilinmez. Sindirim sorunlarında ise bağırsaklarımız ve diğer sindirim organlarımız mükemmel çalışma sistemi ile durumu tolere edebildiği kadar ettiği için her şey yolundaymış gibi farzederiz. Bu nedenle beslenme alışkanlıklarımızı ne kadar erken oturtursak ileriki yaşlarda o kadar rahat ederiz. Ben de son üç yıldır sindirim sorunları yaşayan biri olarak bu konuda birçok araştırma yaptım. Okuduklarımı ve öğrendiklerimi sizinle paylaşarak, sağlıklı bir sindirim sistemi için farkındalık oluşturmayı amaçladım.

@Yasemin